Portal Orzeczeń Sądu Rejonowego w Białymstoku

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 3 lipca 2015 roku.

Sąd Rejonowy w Białymstoku VI Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący SSR Marta Kiszowara

Ławnicy: Krystyna Bućko

Katarzyna Kolada

Protokolant: Mateusz Korolczuk

po rozpoznaniu w dniu 3 lipca 2015 roku w Białymstoku

na rozprawie

sprawy z powództwa G. Ł.

przeciwko (...) Oddziałowi Wojewódzkiemu Narodowego Funduszu Zdrowia w B.

o przywrócenie do pracy

Powództwo oddala

Sygn. akt: VI P 833/14

UZASADNIENIE

Powód G. Ł. w pozwie skierowanym przeciwko (...) Oddziałowi Wojewódzkiemu Narodowego Funduszu Zdrowia w B. wniósł o przywrócenie do pracy na poprzednich warunkach, wobec niezgodnego z prawem rozwiązania umowy o pracę przez pracodawcę bez wypowiedzenia, w trybie art. 53 § 1 pkt. 2) k.p. Nadto wniósł o zasądzenie od pozwanego kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych. W uzasadnieniu podniósł, iż brak świadczenia przez niego pracy, poczynając od 14 października 2014r. nie wynika z „innych przyczyn”, o których mowa w art. 53 § 1 pkt. 2) k.p., lecz z powodu niezdolności do pracy „wskutek choroby”, w rozumieniu art. 53 § 1 pkt. 1 k.p. Wobec powyższego, zdaniem powoda, ewentualne rozwiązania z nim umowy o pracę przez pracodawcę bez wypowiedzenia, mogłoby nastąpić dopiero po upływie terminu wskazanego w art. 53 § 1 pkt. 1 lit. b) k.p. Dodatkowo zaznaczył, że wobec niemożności pracy na dotychczasowym stanowisku, pracodawca winien był (zgodnie z zasadami współżycia społecznego) zastosować wobec niego rozwiązanie przewidziane w art. 42 § 4 k.p., tj. czasowo delegować go do innej pracy niż określona w umowie o pracę (k. 2-5).

Pozwany, (...) Oddział Wojewódzki Narodowego Funduszu Zdrowia w B. (dalej skrót: (...) w B.) wniósł o oddalenie powództwa w całości i zasądzenie od powoda kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych. Pozwany podniósł, iż rozwiązanie z powodem umowy o pracę w trybie art. 53 § 1 pkt. 2 k.p. było uzasadnione merytorycznie, a przy tym nie zawierało uchybień formalnych. Strona pozwana zaznaczyła, iż rzeczywistą przyczyną niemożności świadczenia pracy przez powoda, poczynając od 18 września 2014r. było zastosowanie wobec niego przez Prokuraturę Okręgową w. B.środa zapobiegawczego, w postaci zawieszenia w czynnościach służbowych na stanowisku Zastępcy Dyrektora ds. Medycznych (k. 14-16). Okres usprawiedliwionej nieobecności powoda w pracy z tej przyczyny, na dzień 25 października 2014r. przekroczył przy tym 1 miesiąc. Nadto pozwany zaznaczył, że pracodawca nie miał obowiązku zastosować wobec powoda regulacji określonej w art. 42 § 4 k.p. Dalsze zatrudnianie powoda w (...) w B. nie było uzasadnione szczególnie z uwagi na charakter zarzutów postawionych powodowi w powołanym wyżej postanowieniu Prokuratury Okręgowej w. B. (k. 85-88).

Sąd Pracy ustalił i zważył, co następuje:

Strony nawiązały stosunek pracy w dniu 18 sierpnia 2005r., na podstawie umowy o pracę na czas nie określony. W okresie zatrudnienia w (...) w B. G. Ł. zajmował stanowiska pracy: Zastępcy Dyrektora Ds. Medycznych (okres od 18 sierpnia 2005r. do 31 sierpnia 2006r. i od 7 marca 2008r. do 26 listopada 2014r.) oraz Naczelnika Wydziału Gospodarki Lekami (okres od 1 września 2006r. do 6 marca 2008r.) (por. świadectwo pracy, k. 3/C akt osobowych).

Bezspornie, z dniem 17 września 2014r. powód został zawieszony w pełnieniu obowiązków służbowych Zastępcy Dyrektora ds. Medycznych w (...) w B., do czasu zakończenia postępowania w sprawie nr (...), prowadzonego przez Prokuraturę Okręgową w. B.. Postanowienie w tym przedmiocie wydał Dyrektor (...) w B.- J. R. (1) (k. 10).

Poza sporem pozostaje, że w dniu 18 września 2014r. prokurator Prokuratury Okręgowej w. (...) E. R.- w sprawie (...), postanowiła zastosować wobec G. Ł., podejrzanego o czyn z art. 228 § 1 k.k. i inne- jako środek zapobiegawczy m. in. zawieszenie G. Ł. w czynnościach służbowych na zajmowanym dotychczas stanowisku Zastępcy Dyrektora ds. Medycznych w (...) Oddziale Wojewódzkiego Narodowego Funduszu Zdrowia w B. (por. punkt 2. „Postanowienia o zastosowaniu poręczenia majątkowego oraz zawieszeniu w czynnościach służbowych”- k. 8).

Pismem z dnia 6 października 2014r. powód wezwał pracodawcę do zapłaty należnego mu wynagrodzenia za miesiąc wrzesień 2014r. (…) oraz potwierdził swoja gotowość do świadczenia pracy w miejscu i w czasie wskazanym przez pracodawcę (por. k. 11).

W odpowiedzi na wskazane wyżej pismo, Dyrektor (...) w B., w piśmie z dnia 13 października 2014r. poinformował powoda, że w związku z wydaniem przez Prokuraturę Okręgową w. B.postanowienia o zastosowaniu wobec niego środka zapobiegawczego w postaci zawieszenia w czynnościach służbowych na zajmowanym dotychczas stanowisku Zastępcy Dyrektora ds. Medycznych w (...) w B., pracodawca nie może dopuścić go do wykonywania pracy, z przyczyn jego niedotyczących (k. 12).

Niekwestionowane jest, że w okresie od 14 października 2014r. do 21 stycznia 2015r. powód przebywał na zwolnieniu lekarskim, z powodu choroby.

Bezsporne pozostaje, że w dniu 25 listopada 2014r. pozwany pracodawca sporządził pisemne oświadczenie woli w przedmiocie rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia na podstawie art. 53 § 1 pkt. 2) Kodeksu pracy. Pozwany wyjaśnił, iż przyczyną rozwiązania stosunku pracy jest niezdolność do pracy G. Ł., spowodowana Postanowieniem Prokuratury Rejonowej w. B. z dnia 18 września 2014r. o zastosowaniu wobec wyżej wymienionego, na podstawie art. 276 k.p.k., środka zapobiegawczego, w postaci zawieszenia w czynnościach służbowych na zajmowanym dotychczas stanowisku Zastępcy Dyrektora ds. Medycznych. Dodatkowo pozwany zaznaczył, że usprawiedliwiona nieobecność powoda w pracy z tego tytułu przekroczyła 1 miesiąc, co uprawnia pracodawcę do rozwiązania istniejącego stosunku pracy bez zachowania okresu wypowiedzenia, w trybie art. 53 § 1 pkt. 2) k.p. (por. k. 7). Przedmiotowe oświadczenie zostało powodowi doręczone w dniu 26 października 2014r.

Dnia 29 grudnia 2014r. prokurator Prokuratury Okręgowej w. (...) E. R.- w sprawie (...), postanowiła uchylić w stosunku do G. Ł. środek zapobiegawczy w postaci zawieszenia w czynnościach służbowych na stanowisku Zastępcy Dyrektora ds. Medycznych w (...) Oddziale Wojewódzkiego Narodowego Funduszu Zdrowia w B. z dnia 18 września 2014r. W uzasadnieniu podniesiono, że dalsze utrzymywanie wobec G. Ł. środka zapobiegawczego w postaci zawieszenia w czynnościach służbowych nie jest uzasadnione, z uwagi na rozwiązanie z podejrzanym stosunku pracy z dniem 25 listopada 2014r.

Spór w niniejszej sprawie sprowadzał się do oceny, czy pozwany, rozwiązując z powodem umowę o prace w trybie art. 53 § 1 pkt. 2) k.p. naruszył przepisy prawa.

Przed przystąpieniem do merytorycznej oceny roszczenia należy odnieść się do regulacji zawartej w art. 30 § 3 – 5 k.p. (kwestii formalnych ). Zgodnie z w/w przepisem oświadczenie każdej ze stron o wypowiedzeniu lub rozwiązaniu umowy o pracę bez wypowiedzenia powinno nastąpić na piśmie (§ 3). W oświadczeniu pracodawcy o wypowiedzeniu umowy o pracę zawartej na czas nie określony lub o rozwiązaniu umowy o pracę bez wypowiedzenia powinna być wskazana przyczyna uzasadniająca wypowiedzenie lub rozwiązanie umowy (§ 4). W oświadczeniu pracodawcy o wypowiedzeniu umowy o pracę lub jej rozwiązaniu bez wypowiedzenia powinno być również zawarte pouczenie o przysługującym pracownikowi prawie odwołania do sądu pracy (§ 5).

Stosownie do powyższego Sąd zauważa, iż sporządzone przez pozwanego pracodawcę oświadczenie woli w przedmiocie rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia czyniło zadość wymienionym powyżej wymaganiom formalnym, tj. zostało sporządzone na piśmie z podaniem przyczyny oraz pouczenia o możliwości odwołania się do sądu pracy.

Przepis art. 53 k.p. określa w sposób wyczerpujący sytuacje, w których przedłużająca się niezawiniona nieobecność pracownika w pracy pozwala na rozwiązanie stosunku pracy w trybie natychmiastowym bez winy pracownika. I tak, w myśl art. 53 § 1 pkt. 1) k.p. pracodawca może rozwiązać umowę o pracę bez wypowiedzenia, jeżeli niezdolność pracownika do pracy wskutek choroby trwa: a) dłużej niż 3 miesiące- gdy pracownik był zatrudniony u danego pracodawcy krócej niż 6 miesięcy, b) dłużej niż łączny okres pobierania z tego tytułu wynagrodzenia i zasiłku oraz pobierania świadczenia rehabilitacyjnego przez pierwsze 3 miesiące- gdy pracownik był zatrudniony u danego pracodawcy co najmniej 6 miesięcy lub jeżeli niezdolność do pracy została spowodowana wypadkiem przy pracy albo chorobą zawodową. Natomiast zgodnie z art. 53 § 1 pkt. 2) k.p. pracodawca może rozwiązać umowę o pracę bez wypowiedzenia w razie usprawiedliwionej nieobecności pracownika w pracy z innych przyczyn niż wymienione w art. 53 pkt. 1) k.p., trwającej dłużej niż 1 miesiąc. Rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia nie może nastąpić w razie nieobecności pracownika w pracy z powodu sprawowania opieki nad dzieckiem - w okresie pobierania z tego tytułu zasiłku, a w przypadku odosobnienia pracownika ze względu na chorobę zakaźną - w okresie pobierania z tego tytułu wynagrodzenia i zasiłku (art. 53 § 2). Rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia nie może nastąpić po stawieniu się pracownika do pracy w związku z ustaniem przyczyny nieobecności (art. 53 § 3). Pracodawca powinien w miarę możliwości ponownie zatrudnić pracownika, który w okresie 6 miesięcy od rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia, z przyczyn wymienionych w § 1 i 2, zgłosi swój powrót do pracy niezwłocznie po ustaniu tych przyczyn (art. 53 § 5).

W doktrynie przyjmuje się, że regulacja przewidziana w art. 53 § 1 pkt. 2 k.p. ma charakter subsydiarny i ma za przedmiot wszystkie inne rodzaje usprawiedliwionej nieobecności pracownika w pracy, poza sytuacjami przewidzianymi wprost w art. 53 § 1 pkt. 1) lit. a i b k.p. oraz § 2 tego przepisu. Przykładowo, w wyroku Sądu Najwyższego z 12 stycznia 2012 r., I PK 74/2012, (OSNP 2012, nr 21-22, poz. 262) wskazano, iż zatrzymanie i osadzenie pracownika w zakładzie karnym celem odbycia kary pozbawienia wolności stanowi „usprawiedliwioną przyczynę jego nieobecności w pracy”, o której mowa w art. 53 § 1 pkt. 2 k.p.

Zdaniem Sadu, pozwany, rozwiązując z G. Ł. umowę o pracę bez wypowiedzenia, w trybie art. 53 § 1 pkt. 2) k.p., postąpił godnie z przepisami prawa.

Bezsprzeczne jest, że powód był nieobecny w pracy w okresie od 18 września 2014r. do 25 października 2014r., a więc przez okres dłuższy niż miesiąc. Powodem jego usprawiedliwionej nieobecności w pracy było zastosowanie przez prokurator Prokuratury Okręgowej w. (...) E. R.- w sprawie (...), środka zapobiegawczego w postaci zawieszenia w czynnościach służbowych na zajmowanym dotychczas stanowisku Zastępcy Dyrektora ds. Medycznych w (...) Oddziale Wojewódzkiego Narodowego Funduszu Zdrowia w B. (jw.). W ocenie Sądu, przyczyna ta została przez pozwanego słusznie zakwalifikowana, jako powód usprawiedliwionej nieobecności pracownika w pracy, z innych przyczyn niż wymienione w art. 53 pkt. 1) k.p. (art. 53 § 1 pkt. 2 k.p.). W tym miejscu Sąd wskazuje, że podnoszenie przez powoda na etapie postępowania sądowego, że rzeczywistą przyczyną jego usprawiedliwionej nieobecności w pracy była niezdolność do pracy, wskutek choroby (53 § 1 pkt. 1 k.p). jest nie do przyjęcia. Należy podkreślić, że niezdolność do pracy G. Ł. z powodu choroby ma miejsce od dnia 14 października 2014r.(por. k. 98 in.), podczas gdy jego usprawiedliwiona nieobecność w pracy datuje się już od dnia 18 września 2014r., tj. od dnia zastosowania wobec niego środka zapobiegawczego, w postaci zawieszenia w czynnościach służbowych. W konsekwencji, niezdolność do pracy powoda, wywołana chorobą, ma charakter wtórny, wobec zastosowanego wobec niego środka zapobiegawczego. Nadto jak zeznał sam powód, poinformował on pracodawcę o przyczynie jego nieobecności w pracy, już tego samego dnia, w którym otrzymał z Prokuratury postanowienie o zastosowaniu środka zapobiegawczego, w postaci zawieszenia w czynnościach służbowych (por. k. 123v., godz. 00:05:49).

Nawiązując do powyższego należy wskazać, że pozwany rozwiązując z powodem umowę o pracę w trybie art. 53 § 1 pkt. 2) k.p., w czasie kiedy pracownik przebywał na zwolnieniu lekarskim z powodu choroby, nie naruszył przepisów prawa, w tym art. 41 k.p. Zgodnie z w/w regulacją pracodawca nie może wypowiedzieć umowy o pracę w czasie urlopu pracownika, a także w czasie innej usprawiedliwionej nieobecności pracownika w pracy, jeżeli nie upłynął jeszcze okres uprawniający do rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia. W konsekwencji przyjąć należy, że art. 41 k.p. zabrania pracodawcy jedynie „wypowiadania” stosunków pracy pracownikom, w czasie ich usprawiedliwionej nieobecności w pracy, np. z powodu choroby, a przy tym zakaz ten obowiązuje pod warunkiem, że nie upłynął jeszcze okres uprawniający do rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia. Jako, że w rozpoznawanej sprawie na dzień 25 listopada 2014r. upłyną okres uprawniający do rozwiązania z powodem umowy o pracę bez wypowiedzenia (art. 53 § 1 pkt. 2) k.p.), ochrona z art. 41 k.p. nie znajdzie zastosowania. Na marginesie Sąd wskazuje na tezę wyroku Sądu Apelacyjnego w Białymstoku z dnia 29 kwietnia 1991 r., III APr 7/91 (OSA 1991/2/9), w której podkreślono, że limity czasowe przewidziane w art. 53 k.p. są „okresem ochronnym usprawiedliwionej nieobecności w pracy”, w rozumieniu przepisu art. 41 k.p. Jako, że pozwany rozwiązał z powodem umowę o pracę z upływem miesiąca jego usprawiedliwionej nieobecności w pracy, zachował wspomniany wyżej „okres ochronny”.

Dodatkowo należy podkreślić, że pozwany, wobec faktu zawieszenia powoda w czynnościach służbowych Zastępcy Dyrektora ds. Medycznych, nie miał obowiązku powierzenia mu innej pracy, niż określona w umowie o pracę, czy też dokonania wypowiedzenia zmieniającego dotychczasowe warunki pracy i płacy, tak aby umożliwić G. Ł. pozostanie w zatrudnieniu. Abstrahując od powyższego należy wskazać, że według pozwanego, w spornym okresie nie było zarówno możliwości, jak i też potrzeby oddelegowania powoda do innej pracy (por. uzasadnienie odpowiedzi na pozew, k. 86-88 i zeznania Dyrektora (...) w B.- J. R. (2)- k. 124v., godz. 00:27:23 in.). Sąd nie miał przy tym podstaw, aby kwestionować prawdziwość oświadczenia pracodawcy w tym zakresie, zwłaszcza że przepisy prawa nie nakładają na pracodawcę żadnych obowiązków w kwestii obligatoryjnego stosowania art. 42 k.p., w przypadku wystąpienia przesłanek z art. 53 § 1 pkt. 2) k.p. Z pewnością obowiązku takiego nie tworzą „zasady współżycia społecznego”, o których G. Ł. traktuje w uzasadnieniu pozwu (por. k. 3v.). Nadto Sąd podzielił stanowisko strony pozwanej, która podnosiła, że pozostawanie powoda w stosunku pracy, bez względu na zajmowane stanowisko, mogłoby licować z celem zastosowanego wobec niego środka zapobiegawczego.

W swojej argumentacji w toku sprawy powód podnosił, iż rozwiązanie z nim stosunku pracy w trybie art. 53 § 1 pkt. 2), z przyczyny wskazanej w treści oświadczenia z dnia 25 listopada 2014r., należy uznać za nadużycie prawa i odmówić mu ochrony (por. k. 4, ostatnie zdanie drugiego akapitu). Ze stanowiskiem powoda w tym zakresie nie sposób się zgodzić.

W art. art. 8 k.p. przewidziano, że nie można czynić ze swego prawa użytku, który byłby sprzeczny ze społeczno-gospodarczym przeznaczeniem tego prawa lub zasadami współżycia społecznego. Takie działanie lub zaniechanie uprawnionego nie jest uważane za wykonywanie prawa i nie korzysta z ochrony. W doktrynie prawa oraz w orzecznictwie Sądu Najwyższego podkreśla się, że zasady współżycia społecznego służą wyłącznie jako środek kontroli i korekty wykonywania prawa podmiotowego, na co wyraźnie zwraca uwagę brzmienie art. 8 k.p., który wskazuje, iż ocena z punktu widzenia wspomnianych zasad odnosi się do sposobu czynienia użytku z prawa podmiotowego. Zasady współżycia społecznego nie mogą być natomiast traktowane jako sposób ukształtowania prawa - powstania, zmiany lub wygaśnięcia prawa przez zastosowanie art. 8. W myśl wyroku Sądu Najwyższego z 25 stycznia 2012r., II PK 105/2011 (Lex Polonica nr 4006922) orzekanie na podstawie art. 8 k.p. zawsze prowadzi do osłabienia zasady pewności prawa, które z formalnego punktu widzenia było legalnie zastosowane. Dlatego uwzględnienie konstrukcji nadużycia prawa z art. 8 k.p. jest możliwe zupełnie wyjątkowo ze względu na szczególnie istotne usprawiedliwienie etyczne, moralne lub obyczajowe, które powinno być uwzględnione w konkretnych okolicznościach sprawy [por. też wyroki Sądu Najwyższego z dnia 6 kwietnia 2011 r., II PK 254/2010, (Lex Polonica nr 3870737) oraz z dnia 21 stycznia 2011, II PK 158/2010, (Lex Polonica nr 2627192)].

Zdaniem Sądu, w okolicznościach rozpoznawanej sprawy, brak jest podstaw do stosowania konstrukcji nadużycia prawa, o której mowa w art. 8 k.p. Pozwany, rozwiązując z G. Ł. umowę o pracę w trybie art. 53 § 1 pkt. 2) k.p., potępił zgodnie z przepisami prawa. Tymczasem powód nie wykazał, że oświadczenie pracodawcy w przedmiocie rozwiązania umowy o pracę było nieetyczne, czy też niemoralne, a przy tym, że istniały szczególnie istotne okoliczności, dające podstawę do przypisania pracodawcy nadużycia prawa. Z pewnością podstawy takiej nie stanowi sam skutek, w postaci pozostania powoda bez zatrudnienia, gdyż jest to normalne następstwo rozwiązania umowy o pracę.

Z tych wszystkich względów, Sąd orzekł jak w sentencji wyroku.